Αλή μπέης

Όνομα διαφόρων Τούρκων αξιωματούχων που είχαν έμμεση ή άμεση σχέση με την ιστορία του Ελληνισμού. 1. Ναύαρχος (17oς αι.). Πήρε μέρος στον 25ετή πόλεμο (1644-69) ανάμεσα στους Τούρκους και τους Βενετούς για την κατοχή της Κρήτης. Οι Βενετοί, για να εξουδετερώσουν τον τουρκικό στόλο που ανεφοδίαζε τους Τούρκους που πολεμούσαν στην Κρήτη, απέκλεισαν με ένα τμήμα του στόλου τους τα στενά των Δαρδανελίων, ενώ ο υπόλοιπος ναυμαχούσε στα Κύθηρα. Ο τουρκικός στόλος, όμως, με επικεφαλής τον ναύαρχο Α.μ., κατόρθωσε να διασπάσει τον αποκλεισμό. Σε ναυμαχία που επακολούθησε στην Πάρο, οι Βενετοί νίκησαν και αιχμαλώτισαν τέσσερις έως πέντε χιλιάδες Τούρκους. Μια μοίρα όμως του τουρκικού στόλου κατόρθωσε να φτάσει στα Χανιά. Αργότερα, ο στόλος των Βενετών με αρχηγό τον Πέτρο Φώσκολο κατέπλευσε στοΑιγαίο και ο Α.μ. κατέφυγε με τα πλοία του στη Ρόδο. Από εκεί επιχείρησε νέα έξοδο και έφτασε έως τη Γραμβούσα, όπου όμως οι Βενετοί διέλυσαν οριστικά τον τουρκικό στόλο. 2. Τούρκος φρούραρχος στο Ναύπλιο (18ος αι.), γνωστός και ως Α.μ. Σερασκέρης. Ο Α.μ. συνεργάστηκε με Έλληνες οπλαρχηγούς για την εξόντωση των αλβανικών στιφών που μάστιζαν την Πελοπόννησο. Το 1780 στράφηκε όμως εναντίον των κλεφταρματολών της περιοχής και για τον σκοπό αυτό οργάνωσε εκστρατεία και πολιόρκησε την Καστανίτσα της Μάνης. Το 1786, ο Α.μ. μετέφερε την πρωτεύουσα της Πελοποννήσου από το Ναύπλιο στην Τρίπολη. 3. Πασάς (18oς αι.), γνωστός για τη σκληρότητά του. Έζησε στη Μονεμβασιά. Το 1794 βασάνισε και θανάτωσε μια νέα Ελληνίδα, επειδή αρνήθηκε τον έρωτά του. Πριν τη θανατώσει, έκοψε τους μαστούς της και, αφού τους τοποθέτησε ανάμεσα στο σκέπασμα και τα χείλη μιας κασέλας, έβαλε τρεις υπηρέτες του να χορέψουν πάνω στην κασέλα. Για το έγκλημά του αυτό τον σκότωσε σε ενέδρα ο θρυλικός κλέφτης του Μοριά, Ζαχαριάς. 4. Ναύαρχος (18ος–19ος αι.). Το 1820, όταν η Πύλη αποφάσισε να εξοντώσει τον Αλή πασά των Ιωαννίνων, οι εκπατρισμένοι (από το 1804) στην Κέρκυρα Σουλιώτες ήρθαν σε διαπραγματεύσεις με τον Α.μ. και του πρότειναν να πολεμήσουν τον πασά των Ιωαννίνων υπό τις διαταγές του Πασόμπεη με αντάλλαγμα την επιστροφή τους στο Σούλι. Ο Πασόμπεης όμως δεν υπήρξε συνεπής στην τήρηση της συμφωνίας και οι Σουλιώτες συμμάχησαν με τον Αλή πασά και έγιναν και πάλι κύριοι του Σουλίου (12 Δεκεμβρίου 1820). 5. Πασάς (18ος–19ος αι.) από ισχυρή οικογένεια της Κορίνθου, γνωστός και ως ΑργείτηςΑλή Νακίμπεης. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο, αλλά μεγάλωσε στο Άργος. Ήταν ιδιοκτήτης μεγάλης κτηματικής περιουσίας, η οποία μετά την απελευθέρωση εθνικοποιήθηκε. Ο Α.μ. πήρε μέρος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις για την εξόντωση του Αλή πασά των Ιωαννίνων, στις οποίες και διακρίθηκε. Αργότερα διορίστηκε στο επιτελείο του Μαχμούτ πασά Δράμαλη. Όταν άρχισαν οι επιχειρήσεις στην Πελοπόννησο, ο Α.μ. λειτούργησε ως προπομπός του τουρκικού εκστρατευτικού σώματος και με τους άντρες του κατόρθωσε να καταλάβει το φρούριο του Ναυπλίου (Ιούλιος 1822). Όμως, μετά την καταστροφή του στρατού του Δράμαλη πολιορκήθηκε και στο φρούριο αυτό και τελικά αναγκάστηκε να το παραδώσει (3 Δεκεμβρίου 1822), ενώ ο ίδιος αιχμαλωτίστηκε. Απελευθερώθηκε το 1825.